W dniach 8-9 grudnia 2023 roku przedstawiciele zarządu Polskiego Stowarzyszenia Racjonalistów byli na konferencji eksmuzułmanów w Paryżu. Jako stowarzyszenie mające na celu szerzenie naukowego i racjonalnego światopoglądu jesteśmy zainteresowani szerzeniem na świecie wolnej myśli oraz działalnością ludzi sprzeciwiających się ograniczającym wolność słowa i człowieka ideologiom i ich dogmatom.
Wśród zniewalających ludzi ideologii możemy wymienić doktryny świeckie i religijne. Islam jest z pewnością jedną z najbardziej opresyjnych ideologii religijnych w naszych czasach. Dlatego już od dawna próbowaliśmy wspierać i tłumaczyliśmy eseje i wypowiedzi eksmuzułmańskich dysydentów. Teraz jednak po raz pierwszy mieliśmy okazję wziąć udział w ich konferencji, gdzie mieliśmy okazję zapoznać się z ich najnowszymi inicjatywami i najbardziej gorącymi problemami, z którymi się borykają.
Konferencja odbywała się w paryskim Hôtel de Ville, czyli Ratuszu. Obecny budynek został wzniesiony w latach 1874-1882 jako rozbudowana rekonstrukcja XVII-wiecznego ratusza, który został spalony podczas Komuny Paryskiej. Pełni on funkcje administracyjne, ale są też w nim liczne sale wynajmowane na rozmaite konferencje. Przebywając w nim znajdujemy się kilkadziesiąt metrów od La Cité, na której trwa odbudowa Katedry Notre-Dame. To samo serce Paryża.
Gdy szliśmy na konferencję nie mogliśmy uciec myślami od islamskich ataków terrorystycznych, które z ogromną regularnością pojawiają się na tłocznych ulicach stolicy Galii. Nie byliśmy pewni, czy i naszej konferencji nie odwiedzi jakiś nieproszony nożownik. Na szczęście liczna policja przez wejściem do ratusza jak i bramki antyterrorystyczne działały na nas bardzo uspokajająco.
Konferencję przygotował londyński oddział eksmuzułmanów, najbardziej prężny, słynący między innymi z tego, że zainteresował swoją działalnością Richarda Dawkinsa, słusznie widzącego większe znaczenie dla obecnego świata eksmuzułmanów od walczących z kościołem anglikańskim rdzennych rodaków.
Konferencję otwierały następujące osoby Nadia El Fani prezydentka LSF. Maryam Namazie prezydentka CEMB i Gilbert Abergel Président prezydent CLR. Obok eksmuzułmanów konferencję przygotowały francuskie organizacje laickie i wiele mniejszych inicjatyw walczących o wolność słowa, prawa kobiet i wiele innych rzeczy w świecie islamu. Wątek feministyczny był bardzo mocno podkreślony na konferencji, co nie jest dziwne zważywszy na pozycję kobiety w świecie islamu.
Jednym z dominujących tematów był sprzeciw irańskich kobiet wobec noszenia chust na głowie. Wiele panelistek i panelistów dopatrywało się w oddolnym, irańskim ruchu antyreligijnego oporu początku wielkiej rewolucji, która może wyzwolić ludzi żyjących na Bliskim i Środkowym Wschodzie. Niestety, równolegle z konferencją na świecie działy się rzeczy cementujące dodatkowo religijny doktrynalizm, jak na przykład wprowadzenie zakazu palenia Koranu w Danii.
Konferencja była dwujęzyczna. Słyszeliśmy francuski i angielski. Były kabiny z tłumaczami i słuchawki, niestety, jakość przekładów była słaba i to do tego stopnia, że sami uczestnicy paneli czasem musieli dopytywać się o znaczenie wypowiedzi, które mieli skomentować. Na szczęście niektórzy z członków naszej delegacji nie musieli używać słuchawek.
Oto jakie panele były na konferencji:
LAÏCITÉ, LA BASE DE LA DÉMOCRATIE, LAÏCITY, THE BASIS OF DEMOCRACY (Laickość, podstawa demokracji)
Moderator: Martine Cerf
Uczestniczący: Pragna Patel, Jean-Paul Scot, Hamadi Redissi, Inna Shevchenko
LA RÉVOLUTION A COMMENCÉ, THE REVOLUTION HAS BEGUN (Rewolucja się zaczyna)
Moderator: Lisa-Marie Taylor
Uczestniczący: Maryam Namazie. Chahla Chafiq, Halaleh Taheri, Abnousse Shalmani
SANS LAÏCITÉ, PAS DE DROITS DES FEMMES, PAS DE DROITS LGBTQI, NO LAICITY, NO WOMEN RIGHTS, NO LGBTQI RIGHTS (Bez laickości nie ma praw kobiet ani praw LGBTQI)
Moderator: Laure Daussy
Uczestniczący: Sonya Zadig, Mounir Baatour, Joumana Haddad, Ndeye Khaira Thiam, Lalia Ducos
LA FOI NE FAIT PAS LOI! L’ATHÉISME VERSUS FIDÉISME, FAITH IS NOT LAW! ATHEISM VERSUS FIDEISM (Wiara nie jest prawem! Ateizm przeciwko fideizmowi)
Moderator: Hamadi Redissi
Uczestniczący: Richard Malka, Riss, Khadija Khan, Nina Sankari, Mohamed Chérif Ferjani
NOUS EXISTONS, NOUS SOMMES LÉGIONS, NOUS SOMMES L’ALTERNATIVE WE EXIST, WE ARE LEGIONS, WE ARE THE ALTERNATIVE (Istniejemy. Są nas legiony. Jesteśmy alternatywą)
Moderator: Mohamed Chérif Ferjani
Uczestniczący: Rana Ahmad, Taha Siddiqi, Ibtissame Betty Lachgar, Halima Salat, Zara Kay
L’ATHÉISME EN ISLAM, L’IMPOSSIBLE FORMULATION? ATHEISM IN ISLAM, THE IMPOSSIBLE FORMULATION?
Moderator: Fariborz Pooya
Uczestniczący: Zehra Pala. Nadia El Fani, Fauzia Ilyas, Razika Adnani
LAÏQUES DE TOUS LES PAYS UNISSONS-NOUS! LAICS OF ALL COUNTRIES UNITE! (Laicy wszystkich krajów, łączmy się!)
Moderator: Françoise Laborde
Uczestniczący: Martine Cerf, Annie Laurie Gaylor, Marieme Helie Lucas, Mohamed Cheick Mkhaitir, Megan Manson
Hasło “Laicy wszystkich krajów łączmy się!” było głównym hasłem konferencji. Obok paneli odbywały się też pokazy filmów przedstawiających między innymi sytuację kobiet w Iranie przed islamską rewolucją, akcję zrzucania turbanów i wiele innych rzeczy.
Mieliśmy okazję porozmawiać i nawiązać kontakty z wieloma uczestnikami. Z ważnych tematów pojawił się spór między sekularyzmem, czyli wieloreligijnością chronioną prawem, a laickością, czyli światopoglądem świeckim, który ma być w centrum i ma żądać od religii rezygnacji ze szkodliwych dla innych zachować oraz dogmatów. Ta szkodliwość objawia się choćby w kwestii edukacji dzieci, czy w tradycyjnym podejściu do ról społecznych dziewczynek i chłopców.
Obok ważnych i trudnych do rozwiązania dylematów mieliśmy okazję poznać dzielnych ludzi sprzeciwiających się religijnej opresji z narażeniem wolności, zdrowia a nawet życia. Część konferencji był to też swego rodzaju obszar wzajemnego wsparcia, miejsce, gdzie ludzie zastraszani przez potężną i groźną religię mogli się wypowiedzieć, a nawet wytańczyć i wykrzyczeć.
Wracaliśmy z Paryża nieco oszołomieni. Wcześniej wydawało nam się, że nie ma nic prostszego, niż umówić się na jakieś wspólne działania z eksmuzułmanami. W końcu nasze stowarzyszenie nie stroni od jakże potrzebnej krytyki islamu. A jednak spotkaliśmy ludzi żyjących w zupełnie innym świecie. Ludzi, których problemy i punkty odniesienia trudno sobie wyobrazić osobom urodzonym w państwie, gdzie od wieków nie było tak opresyjnej religii.
Owa zaduma wskazuje na to, jak ważny był ten pierwszy krok dotyczący zawarcia kontaktów z eksmuzułmanami na żywo i na ich „konferencyjnym terenie” i jak ważne i wcale nie łatwe będą kroki następne.
Od grudnia 2011 prezes PSR, obecnie wiceprezes. Ateista, poeta, muzyk. Publicysta „Racjonalisty” i jeden z najaktywniejszych członków forum. Od kilkunastu lat pełni też funkcję celebranta Ceremonii Humanistycznych. Studiował historię sztuki, a następnie prowadził własne badania dotyczące sztuki Orientu podczas pobytów w Indiach, na Sri Lance, na indonezyjskiej Bali (polecamy temat „Bali” na Racjonalista.tv) i w Turcji. Autor najobszerniejszego kompendium wiedzy nt. klasycznej muzyki indyjskiej w języku polskim, opublikowanego na stronie Hanuman.pl i w dużej mierze dostępnego też na racjonalista.tv (wpisz „Indie” w wyszukiwarkę). Sam gra głównie muzykę średniowieczną z zastosowaniem polifonicznej techniki gry na dwóch fletach, tzw. tibiae multiplex. Przede wszystkim jednak pisze poezję filozoficzną, inspirowaną mechanizmami natury, oraz odkryciami nauki. Stawia sobie za cel połączenie nauki i sztuki. W 2022 roku wyszła jego książka „Nowy humanizm. W stronę nowego wspaniałego świata bez ideologii”.
