Pod koniec lutego 2012 roku na półki księgarni zawitała nowa książka wydawnictwa Czarna Owca, sygnowana przez Piotra Szumlewicza, zatytułowana Ojciec Nieświęty. Krytyczne głosy o Janie Pawle II. Książka jest zbiorem rozmów przeprowadzonych przez autora z szerokim spektrum postaci ze świata polityki i kultury
Osoby, z którymi na potrzeby książki autor przeprowadził wywiady, to: Janusz Palikot, Joanna Senyszyn, Tomasz Żukowski, Marek Balicki, Jerzy Krzyszpień, Tomasz Piątek, Jerzy Urban, Jakub Majmurek, Magdalena Środa, Artur Zawisza, Agnieszka Zakrzewicz, Katarzyna Nadana-Sokołowska, Adam Cicho, Jarosław Klebaniuk oraz Stanisław Obirek.
Nie tak dawno, a dokładnie dwa lata wcześniej, na rynku pojawiła się podobna do tej książka, również redaktora Szumlewicza, zawierająca intymne rozmowy na temat ateizmu z również szerokim spektrum postaci, i odniosła sukces. Czy tym razem było tak samo? Ciężko temu zaprzeczyć, jako że wreszcie pojawiło się w przestrzeni publicznej coś, co przez wielu ludzi jest nie do pomyślenia, czyli krytyka papieża, a dokładniej krytyka papieża-Polaka. Racjonalista.pl oraz lewica.pl objęły swoim patronatem tę książkę i trzeba im przyznać, że dobrze zrobiły, jako że była to wspaniała i pouczająca lektura.
Wśród rozmówców Piotra Szumlewicza mamy istną mieszankę postaci polskiego życia publicznego dzięki czemu czytelnicy mogą się zapoznać z opiniami na temat Jana Pawła II oraz jego działalności, pochodzącymi od przedstawicieli różnych wyznań i światopoglądów – od polityków, od naukowców, oraz od przedstawicieli świata dziennikarskiego.
W naszym społeczeństwie istnieje taki problem, że w momencie osiągnięcia sukcesu przez naszego rodaka staje się on idolem większości narodu, niezależnie od tego, co robi i co mówi – najważniejsze, że osiągnął sukces i jest znany. Tak samo jest z naszymi sportowcami, którzy w zależności od wyników albo pojawiają się na ustach wszystkich Polaków, albo znikają z przestrzeni publicznej. To właśnie zagadnienie stara się przedstawić nam autor we wstępie zatytułowanym Koniec złudzeń i można rzec, że problem ten wyłożył dobrze. Chociaż lepiej, by każdy sam się z nim zapoznał – na pewno nie będzie to dla niego stratą czasu.
Brnąc przez książkę dowiadujemy się, kogo tak naprawdę można nazwać autorytetem, a kto tak naprawdę jest despotą i idolem tłumów. Ukazany zostaje jeden z głównych winowajców stworzenia kultu papieskiego – polskie media, które doprowadziły do blokady wszelkiej krytyki i ukrycia większości takich działań papieża, które mógłby zostać po bliższym im się przyjrzeniu uznane za niegodne autorytetu, na jaki papieża wykreowano. Już za życia JP2 – czy to z radia, czy z telewizji – słyszeliśmy, jaki to on był wielki, doskonały, jaką to osiągnął mądrość w każdej dziedzinie nauki i życia – genialny poeta, bojownik o pokój, mąż stanu, najmądrzejszy filozof… i można by tak wymieniać te tytuły bez końca. Media miały wiele czasu na ich wymyślanie. A jak się to wszystko miało do rzeczywistości, dowiemy się już z kolejnych rozdziałów – pozostawiam czytelnikowi wstęp i wiele innych smaczków już do samodzielnej lektury.
Z racji tego, że rozmów jest dużo, a miejsca w recenzji niewiele, chciałbym się skupić na tych rozmowach, które według mnie były najciekawsze i z którymi polecam zapoznać się w pierwszej kolejności. Taki właśnie ważniejszy wywiad znajdziemy zaraz po wstępie, a jest nim rozmowa ze Stanisławem Obirkiem pod tytułem Janusowe oblicze pontyfikatu Jana Pawła II. Polski teolog, dziennikarz oraz były jezuita przedstawia nam papieża jako „złotego cielca polskiego Kościoła” oraz „wiejskiego proboszcza”, odkrywając całkowitą niewrażliwość papieża na problemy kobiet we współczesnym świecie. Chodzi tu głównie o stosowanie przez JP2 twardego, rygorystycznego podejścia do takich kwestii jak aborcja i antykoncepcja. Nie bez znaczenia jest również zapatrzenie Wojtyły w sukces medialny amerykańskich kościołów, które budowały poparcie poprzez organizację wielkich widowisk para-liturgicznych, przesyconych agresywną retoryką pro-life. Właśnie wspomniane zapatrzenie w amerykańskie wzorce wpłynęło na jego decyzję o organizacji dużej liczby pielgrzymek po całym świecie, gdzie mógł samemu wystawiać podobne przedstawienia.
Możemy się również dowiedzieć z tej rozmowy, jaki wpływ miał JP2 na wystąpienie z Kościoła Stanisława Obirka, oraz o działaniach papieża mających na celu jak największą centralizację władzy kościelnej w Watykanie. Natomiast Ci, których ciekawi historia Watykanu za okresu pontyfikatu Jana Pawła II, powinni zapoznać się z rozmowami przeprowadzonymi z Agnieszką Zakrzewicz oraz z Arturem Zawiszą.
Pierwsza rozmowa dotyczy funduszy watykańskich, a dokładniej: skąd je pozyskiwano oraz jakie afery toczyły się wokół ludzi i banków związanych z KRK. Przedstawiona zostaje nam historia IOR-u oraz Banco Ambrosiano oraz ludzie, którzy – wykorzystując różne przekręty finansowe – zdobywali ogromne ilości pieniędzy (np. Paul Marcinkus oraz Robert Calvi). Są to fakty nieznane większej części katolików. A przecież powinny być znane, ponieważ historia pieniędzy przepływających przez Watykan i wszystkiego, co jest z nimi związane, nadawałaby się idealnie na powieść sensacyjną roku – morderstwa, porwania, przekręty, mafia i masoneria.
Drugim wywiadem jest rozmowa z Arturem Zawiszą, a dotyczy ewangelizacji Ameryki Łacińskiej. Poznajemy w niej historię kontaktów JP2 z krwawymi rządami tamtejszego kontynentu, których było tak dużo, że wymienię tylko te, które mnie najbardziej oburzyły. Powinny one pokazać ludziom, że nie istnieje coś takiego jak humanitarny Karol Wojtyła:
- Spotkania z przedstawicielami argentyńskiej junty wojskowej, która dostała od Kościoła akceptację dla przewrotu i okrutnych metod działania, stosowanych wobec ludności cywilnej i przeciwników politycznych. Już po przewrocie, kiedy oskarżano Kościół i jego biskupów o czynny udział w prześladowaniu Argentyńczyków w imię walki o chrześcijańską cywilizację, papież milczał oraz odmówił spotkania z Matkami z Plaza de Mayo, które poszukiwały swoich zaginionych dzieci.
- Sprawa salwadorskiego biskupa Oscara Romero, zastrzelonego przez prawicowe szwadrony śmierci, nominowanego do pokojowej nagrody Nobla, który w opinii wielu księży powinien zostać beatyfikowany. Papież nie wyraził na beatyfikację zgody, a śmierć Romero nazwał „oddaną w imię ideologii i instrumentalnie okrojonej Ewangelii”. Było to wielkim ciosem dla milionów mieszkańców Wenezueli, którzy oczekiwali potępienia zbordni, a nie ofiary. Romero był człowiekiem, który poświęcił się pomocy ubogiej części ludności i bronienia jej przed władzą oraz zamożnymi właścicielami ziemskimi. Dokumentował także zbrodnicze działania wojska, policji i prawicowych bojówek. W roku 1979 próbował przedstawić papieżowi swą dokumentację na specjalnej audiencji, jednak ten ostatni nie chciał w dokumenty nawet zajrzeć.
Zapoznając się z kolejnymi stronami tego wywiadu poznajemy wrogi stosunek JP2 do teologii wyzwolenia i pomagania ludności cywilnej.
Ciekawym jest również wywiad z Markiem Balickim, byłym ministrem zdrowia. W rozmowie z nim poznajemy szkodliwe podejście papieża do spraw takich, jak in vitro, aborcja i antykoncepcja, które doprowadziło do cierpienia i śmierci wielu ludzi. JP2 twierdził, że techniki sztucznego zapłodnienia są nie do przyjęcia, ponieważ umieszcza się prokreację poza funkcją rodzicielską, osobową i biologiczną ojca i matki. Pogląd ten jest oczywiście sprzeczny z współczesną wiedzą o rozwoju człowieka – życie seksualne nie służy tylko do prokreacji, ale również do wzmacniania związków, i jest to zachowanie spotykane często w naturze. Poglądy papieża na temat antykoncepcji, a w szczególności prezerwatyw, były i są bardzo szkodliwe, ponieważ poprzez przestrzeganie reguł, które JP2 wypracował, umierali i umierają konkretni ludzie. Samą rozmowę dobrze podsumowuje ten fragment „Jeżeli mamy odnosić się do pojęcia „cywilizacji śmierci”, to należy mówić o niej także w kontekście poglądów papieża na stosowanie prezerwatyw”.
Z rozmowy z Magdaleną Środą możemy poznać wnikliwiej filozofię papieża na podstawie takich papieskich encyklik, jak na przykład Veritatis splendor, w której JP2 mówi wyraźnie, że nie ma zbawienia poza katolicyzmem, oraz że w sprawach etyki nie może być dialogu z przedstawicielami innych wyznań i z ateistami. Analizując dogłębniej przemyślenia papieża zawarte w encyklice, zauważamy przede wszystkim kilka charakterystycznych cech, takich jak zamknięcie się Kościoła na głosy innych ludzi oraz zniewolenie wiernych wobec biskupów, bez których człowiek przecież nie osiągnie zbawienia.
Ciekawych rozmów było oczywiście o wiele więcej i poruszały również ważne kwestie, takie jak nowy feminizm oraz pedofilia w kościele, a także – oczywiście – stosunek papieża do tych zagadnień. Można by długo wymieniać sprawy, nad którymi rozmówcy, wraz z Piotrem Szumlewiczem, dyskutowali. Książkę powinien posiadać każdy antyklerykał, jako że jest ona idealnym zbiorem „pocisków”, którymi można „bombardować” obrońców JP2. W książkę, moim zdaniem, powinien się zaopatrzyć również każdy racjonalista i humanista, ponieważ w tekście poruszono wiele problemów, które doprowadziły do powstania kultu, zawierają więc także wskazówki, jak zapobiec takiemu kultowi w przyszłości. Warto również zapoznać się z materiałami video i artykułami, pochodzącymi z różnych dyskusji na temat tej książki, ponieważ można dowiedzieć się z nich wielu rzeczy, które nie znalazły się w samej książce.
Polecam!
