W najbliższą sobotę, 18 lutego, zapraszamy na VIII edycję interdyscyplinarnego festiwalu popularnonaukowego inspirowanego teorią ewolucji Karola Darwina! Festiwal jak zwykle odbędzie się w Dużej Sali Wykładowej Instytutu Biologii Środowiskowej UWr. przy ul. Sienkiewicza 21 we Wrocławiu. Zaczynamy o godzinie 11:00.
Program:
11:00 Otwarcie festiwalu (dr hab. prof. UWr. Marcin Kadej, prezeska PSR Kaja Bryx)
11:30 Prof. dr hab. Ewa Bartnik (UW) „Svante Pääbo – Genomy z kości odczytane”
12:40 Dr hab. prof. AWF Stanisław Czyż (AWF) „Dlaczego siedzenie czasami nie jest złe, a aktywność fizyczna jest?”
13:50 Dr inż. arch. Maciej Szarejko (PWr.) „Rola piękna i zachwytu w grze w życie”
15:00-16:15 przerwa
16:15 Dr Tomasz Witkowski (KSP, PSR) „Ewolucyjne korzenie kultury ofiar”
17:30 Debata „Ile Darwina zostało we współczesnej biologii?”: prof. dr hab. Ewa Bartnik (UW), dr Bartosz Borczyk (UWr.), dr hab. prof. UWr. Marcin Kadej (UWr.). Debatę poprowadzi wiceprezes PSR Jacek Tabisz.
Festiwal jest od wielu lat współorganizowany przez Polskie Stowarzyszenie Racjonalistów i Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego. W tym roku do organizatorów dołączył także Klub Sceptyków Polskich. Patronem medialnym wydarzenia jest Telewizja Racjonalista.
Wstęp wolny. Dołącz do wydarzenia na Facebooku: https://www.facebook.com/events/518165537149114/ Zapraszamy serdecznie!
Poniżej szczegółowe informacje o wykładach:
„Svante Pääbo – genomy z kości odczytane” to tytuł wystąpienia pani profesor Ewy Bartnik z Instytutu Genetyki i Biotechnologii UW. W 2022 r. Nagrodę Nobla z medycyny lub fizjologii otrzymał Svante Pääbo „for his discoveries concerning the genomes of extinct hominins and human evolution”. Dość rzadko nagroda przyznawana jest tylko jednej osobie, ale w tym przypadku uzyskanie sekwencji pełnego genomu neandertalczyka i denisowianina było możliwe dzięki determinacji Pääbo i jego umiejętności stawiania właściwych pytań i rozwiązywania wielu problemów – od takich jak uzyskać kości neandertalczyka, poprzez jak z nich otrzymać DNA, i jak analizować coś, co stanowi ułamki procenta znalezionego DNA. Jego prace dały nam wgląd w to, jak wyglądała nasza przeszłość.
Dr hab. prof. AWF Stanisław Czyż opowie nam „Dlaczego siedzenie czasami nie jest złe, a aktywność fizyczna jest?”. Współcześnie przedstawiciele społeczeństw określanych jako WEIRD (Western, educated, industrialized, rich and democratic, czyli społeczeństwa zachodnie, wyedukowane, uprzymysłowione, bogate i demokratyczne) siedzą coraz więcej. Mają także coraz mniej aktywności fizycznej. Czy to źle? Czy jesteśmy „urodzonymi biegaczami” i od rana powinniśmy lekko truchtać, najlepiej cały dzień? A może jednak nie ma nic złego w siedzeniu przez kilka godzin dziennie i unikaniu aktywności fizycznej? Profesor wyjaśni nam, jak nas kształtowała ewolucja pod kątem wydatkowania energii i jej oszczędzania… a część odpowiedzi wcale nie będzie taka oczywista.
„Rola piękna i zachwytu w grze w życie” to tytuł wystąpienia dr. inż. arch. Macieja Szarejki z Katedry Urbanistyki i Gospodarki Przestrzennej Wydziału Architektury PWr. Na styku estetyki, neuropsychologii i teorii ewolucji pojawiają się nowe, obiecujące prace, wskazujące wspólne źródła postaw i zachowań, które jeszcze niedawno wydawały się wyłącznym udziałem Homo Sapiens. Czy jesteśmy dziś gotowi przyznać, że doświadczenie estetyczne, doświadczenie piękna – jest wśród zwierząt zjawiskiem dość powszechnym? Czy cybernetyka (teoria sterowania) i inżynieryjna teoria systemów mogą wnieść coś do definicji pojęć związanych z filozofią piękna? Wśród opisanych (również nieco prowokacyjnie) kwestii pojawią się zarówno otwarte pytania dotyczące definicji (wszak… czym jest piękno?), jak i koncepcje inżynieryjnego wdrożenia czynników wspierających popularyzację doświadczenia estetycznego we współczesne środowiska życia człowieka. Nieco paradoksalnie – dziś to inżynieryjna teoria systemów wskazuje, jak bardzo człowiek piękna na co dzień potrzebuje. Zarówno dla rozwoju intelektualnego, doświadczania komfortu, jak i jako sposobu profilaktyki współczesnych chorób cywilizacyjnych. Podobnie jak u wielu innych gatunków, piękno dla człowieka okazuje się istotnym czynnikiem ewolucyjnego przetrwania, nie przestając być źródłem życiowej radości, satysfakcji, głębi i poczucia sensu istnienia.
„Ewolucyjne korzenie kultury ofiar” to temat, który przybliży nam dr. Tomasz Witkowski (KSP, PSR). Setki lat obowiązująca wśród ludzi kultura honoru została zastąpiona w XIX i XX wieku przez kulturę godności. Dzisiaj jesteśmy świadkami wypierania tej ostatniej przez kulturę ofiar. O ile korzenie ewolucyjne kultury honoru są oczywiste, o tyle kultura ofiar wydaje się być, intuicyjnie sprzeczna z doborem naturalnym – latami przecież uczono nas o przetrwaniu najsilniejszych. Czy na pewno tak jest? Czy jednostki słabsze, skrzywdzone są skazane na wyginięcie? A może w pewnych warunkach bycie ofiarą przynosi ewolucyjne korzyści? A jeśli tak, to jakie warunki muszą zostać spełnione, aby doszło do konkurencji pomiędzy skrzywdzonymi, tak charakterystycznej dla kultury ofiar? Na te i szereg podobnych pytań spróbuje odpowiedzieć w trakcie swojego wykładu dr Tomasz Witkowski.
