Czy wraz z odchodzeniem od katolicyzmu staniemy się racjonalni? Jednym z większych zagrożeń, obok napływających do Europy religii takich jak islam jest new age. Nie ma on swojego Watykanu, ale potrafi być bardziej opresyjny w rodzinach i w indywidualnych przypadkach niż dawne religie, choć wydaje się z pozoru baśniowy i niewinny. Norwescy humaniści zbierają dane dotyczące rozwoju new age w innych krajach. Przygotowałem zatem krótki raport o sytuacji w Polsce.
W Polsce new age jest obecny od lat 80. XX wieku. Zyskał na popularności po upadku komunizmu i otwarciu się na wpływy zachodnie. Obecnie, wraz z powolnym upadkiem tradycyjnych wierzeń, czyli głównie katolicyzmu, nowe wierzenia się nasilają. Niektóre z przejawów new age w Polsce to:
1. Zainteresowanie astrologią, tarotem, numerologią czy wróżbami.
- Polacy czytają horoskopy w prasie, internecie lub telewizji. Według badań z 2019 roku, 43% Polaków deklaruje, że czyta horoskopy, a 11% uważa je za wiarygodne .
- Polacy korzystają z usług profesjonalnych wróżbitów, jasnowidzów czy astrologów. W Polsce działa około 10 tysięcy osób zajmujących się wróżeniem, a ich usługi cieszą się dużym popytem.
- Polacy uczestniczą w kursach, warsztatach lub spotkaniach poświęconych ezoteryce. W Polsce istnieją liczne szkoły i ośrodki oferujące naukę i praktykę astrologii, tarota, numerologii czy innych metod wróżenia .
- Polacy kolekcjonują i używają przedmiotów związanych z ezoteryką. W Polsce można znaleźć wiele sklepów oferujących karty tarota, runy, kryształy, talizmany czy amulety .
Szczególną gwiazdą jest wróżbita Jackowski, który niejednokrotnie odpowiadał agresywnie na krytyki swojej działalności padające z naszej strony. Jackowski obecnie zajmuje się głównie poszukiwaniem zaginionych osób i przewidywaniem przyszłych wydarzeń. Na swoim kanale na YouTube regularnie publikuje swoje wizje i komentarze na tematy społeczne i polityczne. Spora część z nich trafia do codziennej prasy i innych mediów. Jackowski współpracuje także z policją i prokuraturą jako specjalista z zakresu parapsychologii. Prowadzi również kursy jasnowidzenia i udziela konsultacji indywidualnych
2. Praktykowanie jogi, tai chi, reiki czy innych form medytacji i relaksacji.
Te z pozoru niegroźne praktyki mogą spowodować liczne problemy. Nie ma jeszcze w Polsce rzetelnych statystyk ich szkodliwego wpływu. Przykładowo jednak niebezpieczne jest praktykowanie jogi kundalini bez nadzoru kwalifikowanego nauczyciela. Joga kundalini ma na celu pobudzenie rzekomej energii życiowej (kundalini) zlokalizowanej w rzekomych miejscach u podstawy kręgosłupa i rzekome poprowadzenie jej przez siedem rzekomych głównych ośrodków energetycznych (czakr) aż do szczytu głowy. Jeśli jednak energia zostanie uwolniona zdaniem uczestnika ćwiczeń zbyt szybko lub nieprawidłowo, może to, za sprawą rzeczywistych urazów i oczywistej w takim wypadku autosugestii spowodować poważne problemy psychiczne lub fizyczne, takie jak lęki, depresja, halucynacje, drgawki czy bóle głowy
3. Czytanie literatury ezoterycznej, okultystycznej czy duchowej.
- Według raportu Biblioteki Analiz z 2019 roku, literatura ezoteryczna zajmowała 2,3% udziału w rynku książki pod względem wartości i 1,9% pod względem ilości sprzedanych egzemplarzy. W porównaniu z 2018 rokiem, oznacza to wzrost o 0,1 punktu procentowego w obu kategoriach .
- Według danych Nielsen BookScan Polska z 2020 roku, literatura ezoteryczna była jednym z gatunków, które odnotowały wzrost sprzedaży w czasie pandemii. W okresie od marca do grudnia 2020 roku sprzedano ponad 1,2 miliona egzemplarzy książek ezoterycznych, co stanowiło wzrost o 18% w porównaniu z tym samym okresem w 2019 roku. Wartość sprzedaży wyniosła ponad 32 miliony złotych, co oznacza wzrost o 19% .
- Według danych portalu Lubimyczytać.pl z 2020 roku, literatura ezoteryczna była jednym z najchętniej czytanych gatunków przez użytkowników tego serwisu. Na podstawie ponad 2 milionów ocen i recenzji książek, portal przygotował ranking najpopularniejszych gatunków wśród swoich czytelników. Literatura ezoteryczna zajęła szóste miejsce na liście, za thrillerami, fantastyką, literaturą obyczajową, romansami i kryminałami .
4. Uczestniczenie w warsztatach rozwoju osobistego, kursach uzdrawiania czy spotkaniach grupowych.
W Polsce prowadzone są kursy uzdrawiania w różnych miastach i ośrodkach. Niektóre z najważniejszych miejsc to:
- Warszawa: W stolicy można znaleźć wiele ofert kursów duchowego uzdrawiania, które prowadzi Antoni Przechrzta, prezes Polskiego Stowarzyszenia Duchowych Uzdrowicieli (PSDU) i dyrektor Instytutu Realizacji Siebie. Kursy te są certyfikowane przez PSDU i obejmują cztery stopnie nauki i praktyki uzdrowicielskiej.
- Pałac Zdunowo: W malowniczym pałacu położonym w pobliżu Poznania organizowane są wyjazdowe warsztaty uzdrawiania holistycznego, które łączą techniki uwalniania emocji, pracy z podświadomością i medytacji. Warsztaty te prowadzą certyfikowani terapeuci Kodu Emocji, metody opracowanej przez amerykańskiego lekarza Bradleya Nelsona .
- Kraków: W starym mieście Krakowa znajduje się Centrum Uzdrawiania i Rozwoju Osobistego Atmaia, które oferuje sesje indywidualne i grupowe z zakresu uzdrawiania energetycznego, reiki, bioenergoterapii, akupresury i innych metod. Centrum to współpracuje z licznymi specjalistami z różnych dziedzin medycyny holistycznej .
5. Korzystanie z usług bioenergoterapeutów, uzdrowicieli czy wróżek.
6. Nabywanie przedmiotów o znaczeniu magicznym lub symbolicznym, takich jak kryształy, talizmany czy amulety. Najbardziej popularne typy wśród nich to:
- Amulet, przedmiot noszony na ciele lub przechowywany w pobliżu, który ma rzekomo chronić przed złymi siłami lub przynosić szczęście. Amulety mogą mieć różne formy i znaczenia, np. krzyżyk, podkowa, czterolistna koniczyna, oko proroka czy pentagram .
- Talizman: przedmiot, który rzekomo ma przyciągać dobre siły lub pomagać w osiągnięciu celu. Talizmany mogą być wykonane z różnych materiałów i ozdobione różnymi symbolami, takimi jak runy, znaki zodiaku, imiona aniołów czy sigile .
- Karty tarota: zestaw 78 kart z obrazkami i symbolami, który rzekomo służy do wróżenia lub medytacji. Karty tarota dzielą się na 22 karty arkanów większych i 56 karty arkanów mniejszych. Każda karta ma swoje znaczenie i interpretację .
- Kryształy: kamienie lub minerały o różnych kolorach i kształtach, które mają rzekome własności energetyczne i lecznicze. Kryształy mogą być używane do rzekomego uzdrawiania, oczyszczania, harmonizowania (cokolwiek to znaczy) lub rzekomego wzmacniania ciała, umysłu i ducha . Poważnym niebezpieczeństwem jest zastępowanie rzeczywistego leczenia takimi praktykami.
- Różdżka: przedłużenie dłoni maga lub czarownika, które rzekomo służy do kierowania energii i wykonywania zaklęć. Różdżka może być wykonana z drewna, metalu lub innych materiałów i ozdobiona kamieniami lub symbolami.
Najdokładniej i najbardziej profesjonalnie krytykuje new age konkurencja, czyli w przypadku Polski kościół katolicki. Tam łatwo znajdziemy liczne przykłady niebezpiecznych praktyk i ofiar nowych wierzeń. Czas jednak, aby zacząć analizować zjawisko new age bardziej bezinteresownie, a organizacje laickie, sceptycy i racjonaliści nie chcą ograniczać wpływów nowych wierzeń na rzecz swojej własnej wiary, lecz na rzecz ludzkiej wolności. Czasem to nasze własne złudzenia czynią nas niewolnikami skuteczniej, niż zewnętrzna opresja…
Czy new age może być groźny?
Od grudnia 2011 prezes PSR, obecnie wiceprezes. Ateista, poeta, muzyk. Publicysta „Racjonalisty” i jeden z najaktywniejszych członków forum. Od kilkunastu lat pełni też funkcję celebranta Ceremonii Humanistycznych. Studiował historię sztuki, a następnie prowadził własne badania dotyczące sztuki Orientu podczas pobytów w Indiach, na Sri Lance, na indonezyjskiej Bali (polecamy temat „Bali” na Racjonalista.tv) i w Turcji. Autor najobszerniejszego kompendium wiedzy nt. klasycznej muzyki indyjskiej w języku polskim, opublikowanego na stronie Hanuman.pl i w dużej mierze dostępnego też na racjonalista.tv (wpisz „Indie” w wyszukiwarkę). Sam gra głównie muzykę średniowieczną z zastosowaniem polifonicznej techniki gry na dwóch fletach, tzw. tibiae multiplex. Przede wszystkim jednak pisze poezję filozoficzną, inspirowaną mechanizmami natury, oraz odkryciami nauki. Stawia sobie za cel połączenie nauki i sztuki. W 2022 roku wyszła jego książka „Nowy humanizm. W stronę nowego wspaniałego świata bez ideologii”.
